Kris, Pitit Pitit Pwomès la
Lide Prensipal Liv Galat yo:
Defann bon nouvèl favè Bondye a kòm sèl baz pou Bondye deklare nou jis epi pou nou viv tankou kretyen, pou montre libète kwayan yo genyen anba lalwa grasa lafwa yo nan Kris, epi pou rele kwayan yo tounen nan verite bon nouvèl la.
Kesyon pou Reflechi Sou Yo:
Ki egzanp Pòl itilize nan vèsè 15 pou montre kijan kontra Bondye a ye?
Ki pwen li eseye fè ak egzanp sa a? Ki moun ki “pitit pitit” Bondye te pale avèk li nan vèsè 16 la?
Poukisa li enpòtan ke Pòl itilize mo sa a nan fòm sengilye a?
Ki jan Pòl montre kontra Bondye te fè ak Abraram nan gen plis enpòtans epi li p ap janm chanje, konpare ak lalwa ki te vini 430 ane apre (vèsè 17)?
Ki sa sa vle di lè yo di eritaj la vini “paske Bondye te pwomèt” (vèsè 18)?
Ki diferans sa genyen ak resevwa l “paske lalwa mande sa”?
Kijan vèsè sa yo ede plis agiman prensipal Pòl la kont moun ki vle obeyi lalwa pou Bondye aksepte yo, epi pou montre se lafwa sèlman ki fè Bondye deklare nou jis?
Tèks la:
Frè m ak sè m yo, m pral pran yon egzanp nan lavi chak jou. Lè yon moun fè yon testaman ki legal, pèsonn pa ka chanje l osinon ajoute anyen ladan l. Konsa tou, pwomès yo te fèt pou Abraram ak pitit pitit li a. Li pa di “ak pitit pitit yo,” tankou si li t ap pale de anpil moun, men li di pou yon sèl, “ak pitit pitit ou a,” ki vle di Kris.
Men sa m vle di: Lalwa ki te vini 430 ane apre a, pa kapab anile kontra Bondye te fè anvan an, konsa li pa kapab retire pwomès la. Paske si eritaj la depann sou lalwa, li pa depann sou pwomès ankò. Men, Bondye, nan bon kè l, te bay Abraram li grasa pwomès la.
– Galat 3:15-18
Obsèvasyon:
Vèsè 15: Pòl itilize egzanp yon kontra moun fè ki legal pou montre kontra Bondye a gen fòs.
Vèsè 16: Pòl mete aksan sou “pitit pitit” la nan fòm sengilye nan pwomès Bondye te fè Abraram yo, li montre se Kris li ye.
Vèsè 17: Pòl montre lalwa ki te vini plizyè syèk apre kontra Bondye te fè ak Abraram nan, pa kapab anile ni ranplase kontra sa a ak pwomès li te genyen an.
Vèsè 18: Pòl di nou resevwa eritaj la grasa pwomès Bondye a, pa grasa lalwa. Si se te grasa lalwa, pwomès la pa t ap gen valè.
Entèpretasyon:
Kontra Bondye a Gen Fòs (vèsè 15): Pòl kòmanse pati sa a lè li pran yon egzanp nou abitye wè nan lavi chak jou: “Frè m ak sè m yo, m pral pran yon egzanp nan lavi chak jou. Lè yon moun fè yon testaman ki legal, pèsonn pa ka chanje l osinon ajoute anyen ladan l. Konsa tou, se menm bagay la.” Pwen Pòl ap fè isit la, jan Douglas J. Moo montre nan kòmantè li sou liv Galat yo (BECNT), se pou mete aksan sou kontra Bondye te fè ak Abraram nan ki etabli epi ki p ap janm chanje. Menm jan yon akò moun fè ki ratifye pa kapab chanje yon sèl kote, konsa tou, pwomès Bondye a kanpe fèm. Egzanp sa a sèvi pou montre kontra Bondye te fè ak Abraram nan te la anvan lalwa epi li gen plis otorite pase lalwa.
Pitit Pitit Enpòtan An: Kris (vèsè 16): Apre sa, Pòl pale sou yon pwen ki trè enpòtan pou konprann pwomès la: “Pwomès yo te fèt pou Abraram ak pitit pitit li a. Li pa di ‘ak pitit pitit yo,’ tankou si li t ap pale de anpil moun, men li di pou yon sèl, ‘ak pitit pitit ou a,’ ki vle di Kris.” Ti detay gramatikal sa a ki sanble pa enpòtan anpil la, esansyèl pou agiman Pòl la. Jan Thomas R. Schreiner esplike byen klè nan kòmantè li sou liv Galat yo (ZECNT), Pòl konprann mo “pitit pitit” la (nan lang grèk: sperma) kòm yon referans espesifik pou Kris. Fason sa a Pòl konprann Kris la enpòtan anpil pou li konprann kijan pwomès Bondye te fè Abraram yo akonpli. Se pa atravè tout nasyon Izrayèl la, men atravè yon sèl desandan sa a, Jezi, Mesi a. A. Blake White mete aksan sou pwen sa a tou nan fason li konprann teyoloji a (GTI), li montre kijan Pòl baze tout pwomès la sou pèsonalite Kris la.
Wòl Lalwa ki Pi Ba (vèsè 17): Pòl kontinye bati agiman li lè li pale sou kilè lalwa te vini: “Men sa m vle di: Lalwa ki te vini 430 ane apre a, pa kapab anile kontra Bondye te fè anvan an, konsa li pa kapab retire pwomès la.” Isit la, Pòl montre kontra pwomès la te la anvan lalwa e konsa li gen plis otorite pase lalwa. Jan Thomas R. Schreiner esplike nan kòmantè li sou liv Galat yo (ZECNT), sekans tan an enpòtan anpil pou agiman Pòl la. Bondye te etabli kontra ak Abraram nan pa mwayen pwomès li te fè a, epi lalwa ki te vini plizyè syèk apre, pa kapab anile yon akò Bondye te etabli anvan. Sa montre entansyon Bondye ki gen bon kè a atravè pwomès la te la anvan lalwa epi li kanpe poukont li. Donk, rezon ki fè lalwa te vini se pa pou ranplase pwomès la, men pou li sèvi yon lòt objektif, menm si se te pou yon ti tan, nan plan Bondye a. Douglas J. Moo pale plis sou sa (BECNT), li eksplike si lalwa te kapab anile pwomès la, sa t ap montre Bondye pa t fidèl ak Abraram.
Eritaj la Vini Paske Bondye te Pwomèt, Pa Paske Lalwa Mande Sa (vèsè 18): Pòl fini pati sa a lè li di prensip fondamantal la: “Paske si eritaj la depann sou lalwa, li pa depann sou pwomès ankò. Men, Bondye, nan bon kè l, te bay Abraram li grasa pwomès la.” Vèsè sa a montre klèman lalwa ak pwomès yo pa menm bagay lè l ap pale sou eritaj la (delivrans ak Bondye deklare nou jis). Jan Thomas R. Schreiner mete aksan sou li nan liv li a Christ Crucified: A Theology of Galatians, si Bondye te deklare nou jis paske nou obeyi lalwa, pwomès Bondye a pa t ap gen valè epi favè Bondye a pa t ap nesesè. Men, eritaj la se yon kado Bondye bay grasa bon kè l atravè pwomès li te fè Abraram nan, epi pwomès sa a akonpli nèt nan Kris.
Aplikasyon:
Fè Konfyans nan Pwomès Bondye yo ki Pa Janm Chanje: Menm jan kontra Bondye te fè ak Abraram nan te rete fèm malgre lalwa te vini apre, nou kapab gen konfyans nan pwomès Li fè nou yo atravè Kris. Delivrans nou an baze sou favè Li, pa sou obeyi règ.
Konprann Favè Bondye Gen Plis Enpòtans: Konprann favè Bondye a, jan li te montre l nan pwomès Li te fè Abraram nan epi jan li akonpli nan Kris la, gen plis enpòtans pase nenpòt sistèm lalwa lè l ap pale sou kijan Bondye deklare nou jis.
Konsantre Sou Kris, Sila a ki Akonpli Pwomès la: Pòl mete aksan sou Kris kòm sèl “pitit pitit” la, sa fè nou sonje tout pwomès Bondye yo jwenn “wi” yo nan Li (2 Korentyen 1:20). Lafwa nou dwe santre sou Kris sèlman.
Pa Aksepte Lòt Bagay Moun Vle Ajoute nan Lalwa: Fè atansyon ak nenpòt tantativ pou ajoute règ osinon lwa moun fè nan bon nouvèl favè Bondye a kòm yon kondisyon pou delivrans osinon pou grandi nan lafwa. Kontra Bondye fè nan Kris la sifi.
Viv nan Asirans Eritaj Nou An: Paske eritaj nou an baze sou pwomès Bondye a grasa lafwa nou nan Kris, nou kapab viv ak asirans delivrans nou ak espwa nou pou lavni, paske nou konnen se yon kado favè Bondye ban nou, pa yon bagay nou te travay pou li.
Kijan Pati Sa a Konekte ak Lide Prensipal la:
Pati sa a (Galat 3:15-18) enpòtan anpil pou Pòl defann bon nouvèl favè Bondye a kòm sèl baz pou Bondye deklare nou jis. Lè li montre kontra Bondye te fè ak Abraram nan te la anvan lalwa pandan plizyè syèk epi li p ap janm chanje, Pòl montre Bondye toujou deklare moun jis grasa lafwa, pa grasa obeyi lalwa. Lè li montre Kris se sèl “pitit pitit” Bondye te pwomèt la epi se nan li pwomès sa a akonpli, li mete aksan sou jan lafwa nan Kris enpòtan pou delivrans ak libète kwayan yo anba obligasyon pou obeyi lalwa.
Kijan Tèks Sa a Montre Kris?
Kris se Sèl “Pitit Pitit” la: Fason Pòl konprann mo “pitit pitit” la kòm Kris se fason prensipal pati sa a montre Jezi se akonplisman pwomès Bondye te fè Abraram yo.
Kris se Fondasyon Kijan Kontra a Akonpli: Pwomès Bondye te fè Abraram yo jwenn akonplisman final yo nan Kris, sa fè Kris vin kle pou nou konprann fidelite Bondye nan kontra li yo.
Kris Fè Eritaj la Posib: Atravè Kris, kwayan yo vin resevwa eritaj Bondye te pwomèt Abraram nan, pa paske yo obeyi lalwa, men paske yo gen lafwa nan Li.
Rezime:
Galat 3:15-18 mete aksan sou kontra Bondye te fè ak Abraram nan ki la pou tout tan, kontra sa a te baze sou pwomès lontan anvan lalwa te vini. Pòl montre lalwa pa kapab anile kontra sa a ki santre sou sèl “pitit pitit” la, ki se Kris. Nou resevwa delivrans grasa lafwa nou nan pwomès Bondye a, pa grasa sa nou fè pou obeyi lalwa, konsa li ranfòse prensip fondamantal ki di se grasa favè Bondye ak lafwa nou Bondye deklare nou jis.
Se pou Nou Gen Entansyon:
Reflechi sou si ou plis fè konfyans nan pwomès Bondye yo nan Kris pou ou kanpe dwat devan Li, osinon si ou toujou tante pou konte sou pwòp efò ou osinon sou obeyi règ.
Gade kijan lefèt ke favè Bondye gen plis enpòtans pase lalwa afekte fason ou konprann delivrans ak fason ou viv tankou kretyen.
Fè espre pou santre lafwa ou sou Kris sèlman, rekonèt Li kòm sila a ki akonpli tout pwomès Bondye yo.
Poze Tèt Ou Kesyon Sa Yo:
Èske mwen vrèman kwè pwomès Bondye yo nan Kris sifi pou Bondye deklare m jis epi pou m resevwa eritaj mwen an?
Èske m tante pou ajoute pwòp règ mwen osinon lwa mwen nan bon nouvèl la, epi kijan pati sa a defye tandans sa a?
Kijan konprann Kris kòm sèl “pitit pitit” la chanje fason mwen konprann plan delivrans Bondye a?
Bibliyografi:
Carson, D. A. (Editè Jeneral). NIV Biblical Theology Study Bible (NIVBTSB). Zondervan.
Merida, Tony & Platt, David. Exalting Jesus in Galatians (CCE) (Kòmantè Ekspozisyon Santre sou Kris la).
Moo, Douglas J. Galatians (BECNT) (Kòmantè Eksegetik sou Nouvo Testaman Baker).
Schreiner, Thomas R. Galatians (ZECNT) (Kòmantè Eksegetik sou Nouvo Testaman Zondervan).
Schreiner, Thomas R. Christ Crucified: A Theology of Galatians.
White, A. Blake. Galatians: A Theological Interpretation (GT
